Cavilaba nas miñas cousas, descansaba do esforzo da bici, e relaxaba os músculos e os sentidos bañándome do sol de xuño… Por detrás de min sentín un ruido dunhas pegadas ó romper na maleza, moi suave, case imperceptible. Pensei na fauna do entorno, un merlo, un serpe, tal vez un esquío ou mesmo un picapinos, e non lle dei importancia. Iso si, virei a cara para comprobar que non era nada perigoso, pero non conseguín descubrir que ou quen producía aquel son. Mirei o reloxo, aínda quedaba un bo anaco de tarde para deixarse levar pola calma.

            Un gran mercante estaba a entrar pola boca sur da ría, e ó avanzar deixaba, tras si un ronsel de escuma branca que se prolongaba cara ó infinito e que as ondas facían seu para engulilo no máis fondo do mar. Repetiuse o ruido por tras de min e vireime á presa. Puiden ver desta vez unha sombra pequena que se agochaba tras dos fentos e botaba a correr monte arriba cara a Recangles. Pareceume un neno. Alí? A aquelas horas? Co perigo das Furnas tan preto? Tamén eu me levantei e fun tras del atallando polo medio da maleza e rabuñando as pernas no intento. Pero fun quen de darlle alcance e suxeitalo por un pé descalzo que na miña man parecía fraco de máis e moi curtido, coma se non coñecese nunca os zapatos. Ó agarralo caeu ó chan cara abaixo e vin que o seu cabelo era longo, as orellas saían afiadas entre as guedellas e a cor da súa pel era moi escura. Cando o puiden suxeitar mellor xireino para velo de fronte e descubrín con asombro que non se trataba dun neno senón dun vello coa cara barbada, o rostro enxoito e un mirar asustado a través duns ollos da cor do mar. Como aínda facía esforzos por librarse de min, tratei de tranquilizalo falándolle a modiño e pedíndolle que sentara ó meu carón, amosándolle que non tiña intención ningunha de facerlle dano. Ó cabo dun tempo pareceu entenderme e a súa faciana tamén pareceu serenarse. Aínda non escoitara a súa voz. Tal vez non soubese ou non puidese falar. Pregunteille cousas ás que non respondeu. Mesmo intentei a través dos signos pero non houbo despostas. Ofrecinlle unha galleta energética das que levaba no peto e mirouna estrañado rexeitándoa cun leve movemento de cabeza. Aí decateime de que íamos por bo camiño e xa nos empezabamos a entender. Insistín nas preguntas principais: quen es? Que fas aquí? Por qué te agochas? Pero antes de que comenzaran as súas respostas xa eu tiña nos meus miolos un traballo enorme de ordenación da información que recibira durante toda a miña vida sobre a suposta existencia de seres medio reais medio máxicos en Galicia, de cor escura e pequenísima estatura, que adoptaban vivir escondidos en covas ou en montes e que rarísimas veces podían ser descubertos polos humanos. Nalgunhas ocasións denominábaselles “mouros” precisamente pola cor escura da súa pel. Os meus avós tamén me tiñan falado deles, que lles oían moitas historias ós seus mayores ó respecto destes seres, mais nunca viran ningún.

            Agora tiña a oportunidade de saber algo máis deles, sempre que aquel quisera ou puidera contarme a súa vida e costumes. Cando lle preguntei polo nome díxome que non adotaban poñer nomes, e que el vivía de forma solitaria naquel lugar dende había centos de anos, e os poucos que o chegaran a coñecer chamábanlle Mouriño. Ao oír aquel nome un sonriso apareceu no meu reostro e lembrei a un personaxe moi popular que últimamente saía cada pouco na televisión para revolucionar o mundo do fútbol. Este que eu tiña ó meu carón parecía máis sereno e non tiña canelas de futbolista.

            Foi así como souben que dende aquel anaco de mundo que ocupaba vira cambiar a xente, os costumes, a naturaza. Faloume de cando os mariñeiros cegaban coas súas gamelas á preia do Porto e facían sinais ós seus familiares que se achegaban ó monte para saber cantas cestas tiñan que levar á praia para subir o peixe para casa ou para vender na praza. Tempos duros onde todo o esforzo saía dos brazos deses homes que usaban os remos para ir e vir sobre o mar, axudados máis tarde polas velas, e despois polos motores. Contoume tamén que coñecera a un gran percebeiro e mellor persoa non hai moitos anos, que adoptaba pasar por alí cunha barra de pan e unha botella de viño, e que nalgunha ocasión sentaran a falar da vida. Fixéralle prometer que non lle diría a ninguén da existencia daquel mouro de Recangles, e cumprira, levara con el o segredo ó outro lado do mar.

            Tamén me dixo que a proximidade de novas casas que se estaban construíndo nos últimos tempos moi preto da súa cova tíñao preocupado e mesmo consideraba a idea de mudarse, pero non sabía para onde podería marchar xa que cada vez había menos espazo para a súa xente. Botaba de menosas aventuras ás que os nenos xogaban polo monte abaixo nos días de verán, ou mesmo a busca de leña, piñas e estrume que noutrora enchía aquel bosque de humanos ós que facerlles algunha trasnada de cando en vez. A comida non lle faltaba porque aí estaba o mar e algúns que outro Coello que conseguían cazar…

            Deste xeito achegouse o solpor e houben de voltar ó lugar onde deixara a bicicleta, que afortunadamente seguía alí, para regresar á casa. Mouriño quixo facerme prometer que non lle contaría a ninguén o da súa existencia nas Furnas para que non lle fixeran dano. Eu íallo prometer pero despois penseino, e pactei con el que me deixaría contalo neste espazo para que non se siga estragando o contorno no que habitamos, e se protexan e coiden os montes, as praias, a naturaza en xeral, pero tamén as relacións humanas, o respecto mutuo, os valores esenciais. Gustoulle o pacto e sorriu por fin. Selámolo cun apretón de mans. O seu mirar era moito máis novo agora. Prometín volver…

Carlos Camaño Rial